The Netherlands Institute for the Near East

Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten  -  Institut néerlandais du Proche-Orient

24 May 14:00

Chaldeeërs aan de Nijl – Babylonische sterrenkunde in Grieks-Romeins Egypte

Mathieu Ossendrijver

RMO: Leemans-zaal (begane grond)

Rond 400 v.Chr. ontwikkelden Babylonische sterrenkundigen nieuwe, op de dierenriem gebaseerde technieken om posities van de maan en de planeten te berekenen. Sinds de jaren ‘80 is bekend – op grond van vooral Griekse papyri uit Oxyrhynchus (Boven-Egypte) en andere vindplaatsen – dat sommige van deze rekentechnieken zich enkele eeuwen later naar Egypte hebben verspreid. Naast Griekse tabellen die eenduidig met Babylonische technieken zijn berekend, waren er tot nu toe slechts enkele Demotische tabellen bekend, die waarschijnlijk met soortgelijke algoritmes zijn berekend.

Twee onlangs vertaalde Demotische ostraca met rekeninstructies voor Mercurius werpen een geheel nieuw licht op het gebruik van Babylonische rekentechnieken door Egyptische astronomen. Ook blijken deze ostraca gebruik te maken van een slimme, afwijkende formulering die in Babylonië niet voorkomt, maar waarvan het bestaan al lang werd vermoed.

Prof. dr. M. Ossendrijver is hoogleraar Wetenschaps­geschiedenis van de Antieke Wereld aan de Humboldt Universität Berlin en Visiting Research Fellow van het NINO.

 

N.B.: De lezing begint om 14.00u, een uur eerder dan andere NINO-lezingen. Dit i.v.m. het symposium Social Time in the Ancient World: Rhythms and Rituals bij de UvA: wie graag ook de keynote lecture van W. Sallaberger om 17.10u wil bijwonen, heeft precies genoeg tijd om naar Amsterdam te reizen.

 

NINO-EOL-lezingen in het RMO

Enkele malen per jaar organiseren NINO en Ex Oriente Lux samen een middaglezing in het Rijksmuseum van Oudheden. De onderwerpen worden op een toegankelijke manier gepresenteerd; collega’s, studenten, Ex Oriente Lux-leden, museumvrienden en andere geïnteresseerden zijn van harte welkom.